Nằm ở cực Bắc của Tổ quốc, Công viên Địa chất Toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn được UNESCO công nhận là Công viên Địa chất Toàn cầu đầu tiên của Việt Nam vào tháng 10 năm 2010. Với diện tích hơn 2.345 km², độ cao trung bình từ 1.000 đến 1.600 mét so với mực nước biển, công viên trải dài qua 23 xã, là nơi lưu giữ những tầng địa chất có niên đại hơn 500 triệu năm, minh chứng sống động cho lịch sử hình thành và phát triển của vỏ Trái đất.
Những tầng địa chất có niên đại hơn 500 triệu năm
Không chỉ là kho báu về địa chất, Cao nguyên đá Đồng Văn còn là mái nhà chung của 17 dân tộc anh em, nơi mỗi dân tộc mang trong mình một bản sắc văn hóa riêng biệt, góp phần tạo nên bức tranh văn hóa đa sắc màu của vùng cao nguyên đá.
Giữa không gian hùng vĩ của núi rừng, Cao nguyên đá hiện lên như một bảo tàng thiên nhiên kỳ vĩ. Những dãy núi đá vôi nối tiếp nhau trùng điệp, những thung lũng sâu thẳm xen lẫn ruộng bậc thang, cùng những con đường đèo quanh co đầy thử thách. Nổi bật nhất là đèo Mã Pì Lèng, một trong tứ đại đỉnh đèo của Việt Nam, nơi du khách có thể chiêm ngưỡng sông Nho Quế xanh biếc uốn lượn dưới chân núi, tạo nên khung cảnh vừa hùng tráng vừa thơ mộng.
Làng Lô Lô Chải dưới chân Cột Cờ Lũng Cú, nơi sinh sống của đồng bào dân tộc Lô Lô đen
Nhiều nét văn hóa truyền thống nay vẫn được các dân tộc lưu giữ và phát huy giá trị
Mỗi mùa, Cao nguyên đá lại khoác lên mình một vẻ đẹp riêng. Mùa hoa tam giác mạch, cả vùng như bừng sáng trong sắc hồng tím rực rỡ, trải dài bất tận trên khắp triền núi, thu hút hàng vạn du khách đến thưởng ngoạn và ghi lại những khoảnh khắc đáng nhớ.
Không chỉ hấp dẫn bởi thiên nhiên, nơi đây còn là vùng đất của những giá trị văn hóa đặc sắc. Các dân tộc H’Mông, Lô Lô, Pu Péo, Dao… đã cùng nhau gìn giữ nếp sống truyền thống qua từng ngôi nhà trình tường, từng phiên chợ vùng cao, những lễ hội rộn ràng tiếng khèn, điệu múa. Phố cổ Đồng Văn với những ngôi nhà mái ngói âm dương, tường đất cổ kính, cùng chợ phiên Đồng Văn tấp nập sắc màu là điểm đến không thể bỏ qua của du khách khi đặt chân đến vùng đất này.
Nhận thức rõ giá trị đặc biệt của Công viên Địa chất Toàn cầu, tỉnh đã triển khai nhiều chương trình bảo tồn và phát triển du lịch bền vững. Các hoạt động du lịch sinh thái, trekking, khám phá hang động, tham quan di tích lịch sử hay trải nghiệm văn hóa bản địa đều được tổ chức bài bản, thu hút ngày càng nhiều du khách trong và ngoài nước. Song song với đó, bảo vệ môi trường và gìn giữ cảnh quan tự nhiên luôn được đặt lên hàng đầu, đảm bảo sự phát triển hài hòa giữa con người và thiên nhiên.
sông Nho Quế xanh biếc uốn lượn dưới chân núi, tạo nên khung cảnh vừa hùng tráng vừa thơ mộng
Giải thưởng Du lịch trong và ngoài nước khẳng định thương hiệu du lịch Tuyên Quang trong khu vực và quốc tế.
Mới đây, Công viên Địa chất Toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn vinh dự được trao Giải thưởng “Điểm đến văn hóa khu vực hàng đầu châu Á năm 2025”. Danh hiệu này không chỉ là niềm tự hào của người dân nơi đây, mà còn là minh chứng cho vị thế ngày càng vững chắc của du lịch Tuyên Quang trên bản đồ khu vực và quốc tế.
Giải thưởng cũng là cơ hội để lan tỏa hình ảnh Tuyên Quang “Miền di sản và bản sắc”, nơi lưu giữ những giá trị văn hóa nguyên sơ, con người chân thành, và cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ một điểm đến văn hóa hàng đầu châu Á, để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng mỗi du khách khi ghé thăm.
Tác giả: Mai Loan
